Wat is een pantserhart?

In de geneeskunde verwijst een pantserhart naar een aandoening waarbij het hart als het ware ingekapseld is door verkalking of verharding van het hartzakje (pericard). De officiële medische term hiervoor is constrictieve pericarditis of verkalkte pericarditis.

Normaal gesproken zit het hart in een dun, soepel vlies, het hartzakje dat het hart beschermt en laat bewegen bij het samentrekken.

Bij een pantserhart raakt dat hartzakje ontstoken door infectie, operatie, bestraling, tuberculose, enz. Daarna verhardt of verkalkt het vlies waardoor het hart niet meer vrij kan uitzetten bij het vullen met bloed. Het hart lijkt dan letterlijk omgeven door een stug pantser vandaar de naam pantserhart.

Omdat het hart niet goed meer kan uitzetten, raakt de bloedtoevoer en -afvoer verstoord. Typische symptomen zijn * kortademigheid (vooral bij inspanning), vochtophoping in benen of buik (oedeem, ascites), vermoeidheid, gezwollen halsaders en een gevoel van druk op de borst.

De diagnose gebeurt met een ECG, echo van het hart, CT- of MRI-scan. Deze kunnen de verdikte of verkalkte pericardwand laten zien. Als behandeling kan in ernstige gevallen kan een pericardectomie worden uitgevoerd: het chirurgisch verwijderen van het verhardde hartzakje om het hart weer ruimte te geven.

Bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18762706/

Auteur: Prof. Dr. Dirk Devroey - Laatste update: 2025-10-29 - Copyright: Clinifacts 2025